مقاله نقش سنن و هنجار در جامعه پذیری

این تحقیق در مورد نقش سنن و هنجار در جامعه پذیری می باشد و تلاش شده است پس از بیان سنت های جامعه، نقش آن ها را در پدیده جامعه پذیری بیان نماید.

مقدمه
اجتماعی شدن ای جامعه پذیری اصطلاحی است که توسط جامعه شناسان، روان شناسان اجتماعی و مردم شناسان استفاده می شود و به روندی گفته می شود که در آن شخص در طول حیات خویش هنجارها، عرف ها وارزش های جامعه خویش را یاد می گیرد. از این رو اجتماعی شدن وسیله ای برای استمرار جامعه و فرهنگ است.

انسان یک موجود اجتماعی است و هویت او نیز در اجتماع شکل می گیرد و تقریباً تمامی فعالیت ها و کارکرد های انسان نیز در محور جامعه قرار می گیرد و کمتر فعالیت انسانی را می توان یافت که تاثیر اجتماعی نداشته باشد. بنابراین اجتماع برای انسان بسیار مهم است زیرا با بقای او سروکار دارد.

جوامع مختلف برای این که از کارکرد مناسبی برخوردار باشند و بتوانند به شکل طبیعی به بقای خود ادامه دهند و خود را از خطرات احتمالی که در پیرامون آنهاست مصون بدارند قواعد، ضوابط و خط مشی هایی را تعیین می نماید و افراد زیرمجموعه خود را ملزم به استفاده از آنها می کنند. این قواعد و خط مشی ها تحت عنوان قوانین و مقررات، حقوق فردی و اجتماعی، تعیین سلسله مراتب قدرت و ارزش ها و هنجارها و آداب و رسوم و به طور کلی فرهنگ از سوی جامعه برای افراد مشخص می شوند.

بدین ترتیب، یکی از شاخص ها و معیارهای رشد و توسعه یک جامعه میزان تطابق و پیروی افراد آن جامعه از این ضوابط و قواعد است و تعهد و مسئولیت پذیری است که در قبال آنها در خود احساس می کنند. بقای هر جامعه ای منوط به کارکرد چهار خرده نظام فرهنگی، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی است. نظام فرهنگی شامل مجموعه عقاید، ارزشها و هنجارهای فراگیری است که فضای جامعه را پر کرده است. نظام اجتماعی کنش و واکنش جمع های واقعی با عضویت معین است. بدین ترتیب، باید افراد جامعه خود را ملزم به رعایت این عقاید و ارزش ها بدانند. این مفهوم تحت عنوان جامعه پذیری مورد بحث قرار می گیرد.

جایگاه جامعه پذیری در علوم اجتماعی
جامعه پذیری فرآیندی است که افراد را برای پذیرش هنجارها، ارزش ها و قواعد تعیین شده و زندگی گروهی آماده می سازد و از طریق آن فرهنگ و الگوهای فرهنگی انتقال می یابد و از این طریق جامعه به بقای خود ادامه می دهد. به عبارت دیگر، تمام جوامع برای ایجاد یکپارچگی و اتحاد در بین اعضای خود ارزشها، هنجارها، نمادها و آداب و رسومی را ایجاد می نماید که آن را تحت عنوان فرهنگ می شناسند.

فرهنگ غریزی نیست و افراد در طول زندگی خود از طریق مشاهده و تجربه آن را فرامی گیرند از سوی دیگر، هر فردی در جامعه دارای نقش خاص خود است. یک نفر نقش پزشک، نفر دیگر نقش معلم، نقش شهردار، نقش مدیر، نقش راننده  و نقش های مختلفی را ایفا می کند و بنابراین از هر کس براساس نقشی که در جامعه ایفا می کند، انتظارات متفاوتی نیز به عمل می آید. اگر فردی جامعه پذیری نداشته باشد، انتظاری که براساس نقش از وی خواسته می شود را نمی تواند به درستی برآورده سازد.

اگرچه مفهوم «جامعه پذیری» قدمت زیادی ندارد، ولی در چندین رشته از رشته های علوم اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. انسان شناسان، روان شناسان، جامعه شناسان، دانشمندان علوم ارتباطات و محققان علوم سیاسی هر کدام روند جامعه پذیری را از دیدگاه خود پی گیری کرده اند.

فهرست مطالب
مقدمه
جایگاه جامعه پذیری در علوم اجتماعی
الف. دیدگاه انسان شناسان
ب. دیدگاه روان شناسان
ج. دیدگاه جامعه شناسان
جامعه پذیری در خانواده ایرانی
نقش دین در جامعه پذیری
هنجارها و ارزش های اجتماعی
هنجار (norm )
ویژگی های هنجار
عواملی که موجب پیروی از هنجارها می شود
ارزش و هنجارهای اجتماعی
تنوع و دگر گونی ارزشهای اجتماعی
دسته بندی ارزشهای اجتماعی
کنش متقابل اعضای جامعه و ارزشهای اجتماعی
سر پیچی از ارزشهای اجتماعی
رابطه ارزش ها و هنجار ها
منابع