بررسی ابزارهای مالی موجود در جهان برای جذب سرمایه های مردمی جهت تامین سرمایه و رشد اقتصادی

وجود ابزارهای مالی گوناگون و متنوع در بازار مالی. انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تامین منابع مالی فعالیتهای اقتصادی درازمدت به همراه می آورد. تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده و ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک گروههای مختلفی را به سوی خود می کشاند. مطالعه سیر تاریخی بازار مالی در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته نشان می دهد که این کشورها همواره سعی کرده اند که با انجام نوآوریهای مالی در زمینه ابزارهای مالی گونه ها و زمینه های بکارگیری ابزارهای مالی را گسترش دهند و از این طریق سرمایه های بیشتری را جذب کنند. شناخت این ابزارهای جدید می تواند ما را در توسعه هر چه بهتر بازار مالی کشورمان یاری رساند و بدین ترتیب رشد و توسعه اقتصادی را تسهیل و تسریع بخشد. همانطور که در فصل اول اشاره گردید بهترین شکل تامین مالی سرمایه گذاریهای درازمدت. از محل پس اندازها و نقدینگی بخش خصوصی و از طریق بازار مالی محقق می شود. بازار مالی در هدایت پس اندازهای کوچک به سرمایه گذاریهای مولد. جذب پس اندازهای راکد در تولید. اصلاح ساختار بخشهای اقتصاد. افزایش درآمد ملی. افزایش درآمد دولت و … نقش مهمی می تواند ایفا کند. دستیابی به این هدفها مستلزم گسترش بازار مالی از طریق تنوع بخشیدن به ابزارها و نهادهای مالی است. بدیهی است نخستین گام در متنوع ساختن، دستیابی به شناخت کامل و دقیق از انواع آن است. در تحقیق پیش روی سعی شده است انواع ابزارهای مالی موجود در بازارهای مالی جهان اشاره شود و ضمن آن ویژگیها، زمینه ها، کاربرد، وجوه افتراق و اشتراک ابزارها و … تبیین شود.

ابزارهای مالی جدید که بواسطه نوآوری های ابزاری ایجاد گردیده اند از لحاظ تنوع و تعداد بسیار وسیع و گسترده هستند بنابراین در این تحقیق سعی خواهد شد ابزارهای اصلی و بیشتر کاربرد پذیر معرفی و بررسی گردند. بدین منظور ابتدا ابزارهای نوین معرفی شده در سیستم بانکی معرفی می شوند و سپس انواع ابزارهای مالی منتشر شده در بازارهای اولیه یا ثانویه سیستم مالی بررسی می گردند.

۱-۲) ابزارهای مالی نوین در سیستم بانکداری
۳-۲-۱) حسابهای ویژه جاری: Special checking Account
این نوآوری مالی در سیستمهای بین سالهای ۶۰-۱۹۳۵ رخ داد. تا قبل از جنگ جهانی بانکهای تجاری فقط برای بنگاههای تجاری واحدها و موسسات دولتی و افراد ثروتمند، حساب جاری فراهم می کردند. در آن دوره بخش عمده ای از جمعیت فقیر بودند و توانایی پرداخت حداقل مقدار برای باز کردن حسابهای جاری (در سال ۱۹۳۰ حداقل مقدار موجودی تقریباٌ معادل ۰۰۰/۱۰ دلار امروز بود) نداشتند و از سوی دیگر افراد عاید بیشتر خریدهایشان را بصورت نقد انجام می دادند. اما پس از جنگ جهانی با رشد و افزایش درآمد و خریدهای افراد، انجام معاملات نقدی با مشکلات مختلف روبرو گردید و به همین دلیل میل شدیدی در بین افراد برای انجام پرداختهای خود بوسیله چک (Check) ایجاد گردید. همین امر باعث گردید در اواسط دهه ۱۹۵۰ برای اولین بار برخی از بانکها حسابهای جاری که سقف موجودی نداشت را افتتاح کنند و بدلیل استقبال بیش از حد مردم در مدت زمان کوتاهی این گونه حسابها در سراسر جهان گسترش یافت.

۱-۲-۲) گواهی سپرده certificate of deposit: CDs
پس از جنگ جهانی دوم بانکها سهم خود را از بازار مالی بطور قابل ملاحظه ای از دست دادند بطوریکه در بین سالهای ۶۰-۱۹۴۶ سهم بانکها از وجوه موسسات مالی خصوصی از ۵۷ درصد به ۳۹ درصد کاهش یافت و سهمشان از بازار موسسات سپرده گذاری از ۸۲ درصد به ۶۲ درصد کاهش پیدا کرد. دلیل عمده کاهش سهم بانکها تاکید بیش از حد آنها بر روی سپرده های دیداری demand deposity بود. این سپرده ها که همانند حسابهای جاری کنونی عمل می کردند در طول دوران جنگ توسط مردم مورد استقبال قرار گرفت زیرا در طول جنگ: ۱) اقلام خرید کمیاب بود.

۲) اکثر بنگاهها از مسیر اقتصادی بعد از جنگ نامطمئن بودند و ترجیح می دادند نقدینگی نگهداری کنند.
۳) نرخ بهره در طول جنگ پایین بود.
اما با پایان یافتن جنگ و تغییر شرایط اقتصادی این دلایل منتفی گردید و نتیجتاٌ سپرده های دیداری با عدم استقبال شدیدی مواجه گردیدند.
بانکها در جستجو راه حل برای این مشکل ابتدا سپرده های بلندمدت بهره دار را معرفی کردند، اما این گونه سپرده ها نیز با عدم استقبال مواجه گردید زیرا بنگاهها ترجیح می دادند که تراز پولی موقتشان را در اوراق بهادار کوتاه مدت که می توانستند به راحتی در فرصت کوتاهی بفروشند، نگهداری کنند در حالیکه سپرده های بلندمدت بهره دار بایستی تا موقع سر رسید و یا حداقل ۳۰ روز از تاریخ سپرده گذاری نگهداشته شوند، تا بدانها سود تعلق گیرد.

در سال ۱۹۶۱ بانک شهری [City Bank] (اولین بانک ملی شهر نیویورک) گواهی سپرده بانکی را منتشر کرد. گواهی سپرده اوراق بهاداری هستند که دارای تاریخ سر رسید و نرخ بهره مشخص هستند. از آنجا که بازده این گواهی ها بر اساس نرخ بهره بانکی است معمولا نرخ بهره بیشتر نسبت به سایر اوراق قرضه کوتاه مدت دارند و به همین دلیل به سرعت مورد استقبال عموم مردم و بنگاهها قرار گرفت. مشتریان می توانستند این اسناد را تا هر وقت تمایل داشتند نگهدارند و در صورت نیاز به خود و دیگری بفروشند.

این گواهی ها و اسناد به سرعت و در زمان اندکی گسترش یافت و همکنون انواع مختلف این گواهی ها در سطح جهان وجود دارد. بوسیله این گواهی ها سپرده گذاران به ابزاری مناسب و با درجه نقدینگی بالا دست پیدا می کنند و از سوی دیگر بانکها نیز می توانند منابع مالی مورد نیاز خود را بدست آورند.

فهرست مطالب

فصل اول : نوآوریهای ابزاری
۱-۱) مقدمه:
۱-۲) ابزارهای مالی نوین در سیستم بانکداری
۳-۲-۱) حسابهای ویژه جاری:    Special checking Account
۱-۲-۲) گواهی سپرده certificate of deposit: CDs
۳-۲-۳) براتهای وعده دار Bankers acceptances
۱-۲-۴) کارتهای اعتباری: Credit Cards
۳-۲-۵) حسابهای Now: [Negotiable order of with drawel Account]
۳-۲-۶) سپرده شاخص بازار MIDs: Market Index Deposits
۱-۲-۷) تبدیل به اوراق قرضه کردن Securization
۳-۳) انواع ابزارهای مالی در بازار دست دوم
۳-۳-۱) اوراق سهام
اختیار معامله سهام
حق خرید اضافی سهام
حق تقدم
ابزارهای سرمایه گذاری مشترک
معاملات آتی شاخص بندی شده
۱-۳-۷) ابزارهای بدهی
۱-۳-۳) ابزارهای مشتقه
معاملات سلف
معاوضه
ساختار معاملات معاوضه
انواع معاملات معاوضه
انواع اختیار معامله
۱-۴- ابزارهای ترکیبی نرخ بهره – نرخ ارز
۱-۴-۲) ابزار ترکیبی نرخ بهره – سهام
۳-۴-۲) ابزار ترکیبی ارز – کالا
فصل دوم: نوآوری نهادی
۲-۱) مقدمه:
۲-۲) موسسات سپرده پذیر:
۲-۲-۱) بانکهای تجاری:
۲-۲-۲) موسسات وام و پس انداز (S& LS) Saving and loan associations
(دارایی)
(تامین وجوه)
۲-۲-۳) بانکهای پس انداز Saving Banks
۲-۲-۴) اتحادیه های اعتباری: Credit unions
۲-۳) موسسات غیر سپرده پذیر:
۲-۳-۱) شرکتهای بیمه ای insurance companies
۴-۳-۱-۱) شرکتهای بیمه عمر Life insurance
۲-۳-۱-۲) شرکتهای بیمه اموال و حوادث Property and eausality insurance
۲-۳-۱-۳) صندوقهای بازنشستگی Pension funds
انواع طرح بازنشستگی
طرح بازنشستگی با سهم تعریف شده:
طرحهای بازنشستگی با مزایای مشخص:
طرحهای بازنشستگی طراح: designer pensions
۲-۳-۲) موسسات سرمایه گذاری
۲-۳-۲-۱) شرکتهای سرمایه گذاری inrestment companies
صندوق با سرمایه ثابت
صندوق های سرمایه گذاری غیر فعال
خانواده صندوق های سرمایه گذاری
صندوق های سرمایه گذاری مشترک در سایر اقتصادها
بریتانیا
آلمان
ژاپن
۴-۳-۲-۲) بانکداری سرمایه گذاری Inrestment Banking
۲-۳-۲-۳) موسسات تامین سرمایه inretment bank
وظایف و نقش موسسات تامین سرمایه در بازارهای مالی
نقش موسسات تامین سرمایه در تسهیل تامین مالی شرکت ها
کمک به خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در مقام دلال و کارگزار
نقش موسسات تامین سرمایه در افزایش کارایی اطلاعاتی بازار مالی
خدمات موسسات تامین سرمایه
۴-۳-۲-۴) صندوقهای پوشش خطر (hedge fund)
۲-۱) تعریف صندوق پوشش خطر
۳-۲) اوراق بهادار با درآمد ثابت
۲-۲) کاهش خطر از راه ادغام و ترکیب آربیتراژ
۲-۴) سرمایه گذاری در اوراق بهادر شرکتهای ورشکسته
۲-۵) اوراق بهادار با پشتوانه رهنی
۲-۳-۲-۵) صندوقهای وجوه وقفی endowment funds
۲-۳-۲-۶) بنگاه سرمایه گذاری – بانکداری Inrestment –banking firm
۲-۳-۲-۷) بنگاههای اعتباری دولتی Federal credit Agencies
فصل سوم: نوآوری تکنولوژیکی  Technology Innoration
۳-۱) مقدمه:
۳-۲) اقتصاد جدید:
۱) بانکداری الکترونیکی
مقدمه
۳- خلاصه ای از تاریخچه بانکداری اینترنتی
۵- مروری بر ویژگی های بانکداری اینترنتی
۱-۵- مزایای بانک های صددرصد اینترنتی
۲-۵- معایب بانک های صددرصد اینترنتی
۳-۵- کاربری بانکداری اینترنتی
خدمات جدید ارائه شده توسط بانکداری الکترونیکی
۱- چک الکترونیک
سرویس وصول چک ها
۲) پول الکترونیکی E-Money و پول نقد دیجیتال
۳) سایر خدمات الکترونیکی:
۲) خرید و فروش الکترونیکی اوراق بهادار:
مقدمه
سیستم ارتباط رایانه ای
شبکه های ارتباط الکترونیکی (Electronic Communications Networsk) ECN
کارگزاران شبکه ای
بازارهای ارز خارجی
هزینه های سرمایه گذاری اینترنتی
دلایل پیشرفت سرمایه گذاری اینترنتی
زمینه سازی و آمادگی برای سرمایه گذاری اینترنتی