متون نظم و نثر عربی در ایران از آغاز تا سقوط بغداد

متون نظم و نثر عربی در ایران از آغاز تا سقوط بغداد (رشته زبان و ادبیات عرب)

المقدمه
ان من یدرس الادب العربی وتطوره خلال العصور المختلفه یجد کثیراً من الشعراء والکتاب من المسلمین الفرس الذین ساهموا فی تشیید صرح الادب العربی، ولا یخفى تاثیرهم الملموس هذا فی رقی اللغه العربیه وازدهارها على دارس الادب. ولو انعمنا النظر فی آثار وتالیف الادباء الایرانیین ومدى تاثیر هولاء الادباء لنرى ان ما روى فی “الکاتبین الایرانیین بدات الکتابه بعبدالحمید وختمت بابن العمید” قول حق وخیر دلیل على مساهمتهم.

هذه ورقه بین یدی الاساتذه الکرام والطلاب الاعزاء من الماده الدراسیه فی مرحله اللیسانس باسم “النصوص الادبیه بالعربیه فی ایران منذ ظهور الاسلام الى نهایه القرن السابع الهجری، ای سقوط بغداد”، حیث تشتمل على اقتطاف مجموعه من الشعر والنثر لمشاهیر الکتاب والشعراء من المسلمین الفرس خلال تلک الفتره واتینا بنماذج من اثارهم مع شرح ما فیه من کلمات صعبه وشرح مبسط للابیات حتى یسهل على الطالب فهمها وادراکها.

واخیراً نرجو من اساتذتنا الافاضل وطلابنا الاعزاء ان یتمنوا علینا بالاقتراحات البناءه لتحسین هذه الملزمه ولتحفیزنا على استمرار ومتابعه مثل هذا الانجاز المتواضع.

والله ولی التوفیق.

المولفان
المغیره بن حبناء
(المتوفى سنه 91هـ)

المغیره بن عمرو بن ربیعه الحنظلی التمیمی، کنیته ابو عیسى، اما حبناء فهو لقب عرف به ابوه، اذ اسمه حبین على مذهب بعض الرواه، واما لحبنه ایضاً لورم اعتراه فی بطنه، کما یدین به آخرون ویرى الامدی ان امه هی حنباء بینما یذکر المرزبانی ان اسمها لیلى. انخرط فی صفوف الجندیه وهو شاب، واضحى من فرسان المهلب بن ابی صفره فی حربه الازارقه، ومن شعرائه فخصه بمدائحه التی رسم فیها معارکه واشاد ببطولته والمهلب. فی ولایه خراسان من تقدیمه الشاعر زیاد الاعجم علیه فاتق الهجاء بین الاثنین وبقى فی خراسان بعد موت المهلب عاکفاً على ولدیه یزید والمفضل، یخصهما بحبه ومدیحه وعرض حروبهم للازارقه، وفی عهد قتیبه بن مسلم تقرب منه واصبح من فرسانه اللامعین وخصه بسیفه وقلمه. وقضى فی سبیل ذلک شهیداً یوم نسف بین جیحون وسمرقند قریباً من بخارى سنه 91هـ.

الفهرس
المقدمه
المغیره بن حبناء
کعب بن معدان الاشقرى
نهار بن توسغه
ثابت قطنه
زیاد الاعجم
یحیی بن خالد برمک
حاجب بن ذبیان
عبدالحمید الکاتب
ابن العمید
ذوالکفایتین
الجوهرى الجرجانى
ابوبکر الخوارزمى
الصاحب بن عباد
على بن عبدالعزیز الجرجانى
بدیع الزمان الهمذانى
ابوالفتح البستى
قابوس بن وشمگیر
ابوالحسن الباخزرى
الطغرائى
شهابالدین السهروردى
پنجه

دکتر سید محمدرضی مصطفوی نیا : عضو هیات علمی دانشگاه قم
ﺟﻮاد رﻧﺠﺒﺮ : عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور