مقاله بررسی فقهی شهادت زن در اسلام

این تحقیق در مورد شهادت زن در اسلام بوده و به بررسی وجه حقوقی و قانونی آن می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته حقوق و دیگر رشته های مرتبط پیشنهاد می گردد.

مقدمه
یکی از مسائلی که در مورد زنان و حقوق آنها وجود دارد و گاه موجب بروز ایجاد شبهه و اشکال از سوی برخی ناآگاهان و مغرضین می شود، موضوع شهادت و گواهی زنان است . زیرا در قرآن کریم در این مورد آمده است : دو نفر از مردان خود را به گواهی بگیرید و اگر دو مرد نبودند یک مرد و دو زن از میان کسانی گواه بگیرید که مورد رضایت و اطمینان شما هستند تا اگر یکی از آن دو فراموش و یا اشتباه کند دیگری به یادش آورد . با استناد بر آیه 288 سوره بقره گواهی زنان از نظر فقهای اسلامی اجمالاً نصف گواهی مردان به حساب می آید و علت آن در خود آیه شریفه ذکر شده است .

قرآن در این مورد تنها علتی را که بر شهادت دو زن معین می کند محکم کاری و تذکر است و این به سبب اهمیت مسئله است . اگر زن تنها باشد ممکن است بر اثر تهدید و یا حس ترحم گواهی اشتباه بدهد ولی به پشتیبانی و پشتوانه نیروی دوم بهتر می تواند بر اعصاب خود مسلط بوده و در مورد حقی که باید ابراز کند با قدرت و اندیشه قوی تری برخورد کند .

شهادت زن
«واضح است که شارع حکیم هیچ گاه حکمی ظالمانه صادر نخواهد کرد و در مواردی که در کتاب و سنت در حکمی شائبه عدم عدالت وجود دارد، باید به مبانی آن و طریق استنباط آن رجوع کرد. حال با توجه به این اصل و ملاک مهم در جعل احکام شرعی، یکی از احکامی که امروزه در آن شبهه تبعیض و عدم عدالت و برابری مطرح شده، مسئله عدم تساوی شهادت زنان با مردان است. این عدم تساوی هم در مباحث مربوط به دعاوی مطرح است و هم در اثبات برخی از احکام شرعی مانند رویت هلال ماه. در برخی دعاوی مثل حدود عِرضی و یا برخی از احکام شرعی مانند ثبوت طلاق به طور کلی شهادت زنان نفی گردیده است که موجب بروز شبهه عدم عدالت در این حکم شده است .

اول اینکه ببینیم آیا اصلاً چنین حکمی از طرف شارع صادر شده یا خیر; بدین معنا که شارع حکیم که تبعیض و ظلم را در احکام خویش نفی کرده است، آیا در این مورد یک حکم کلی بر موضوعات فقهی و دعاوی که نیاز به شهادت شهود دارد، نموده است و ارزش شهادت دو زن را برابر شهادت یک مرد دانسته است؟ یا اینکه اصلا چنین حکمی وضع نکرده است که در این صورت دیگر شبهه تبعیض وجود ندارد و نمی توان حکم اسلام در شهادت زنان را مورد مناقشه و مخالف عدالت بر شمرد.

دوم آنکه اگر در مواردی به وسیله ادله متقن و نصوص صریح ثابت گردید که ارزش شهادت دو زن برابر شهادت یک مرد است و یا اینکه اصلاً شهادت زنان مورد پذیرش نیست، جهت توجیه این حکم چه باید کرد؟»

باید بگوییم که بین رویت وقایع بین زن و مرد هیچ تفاوتی نیست چون هر دو از این حس به طور مساوی برخوردارند و هیچ یک بر دیگری برتری ندارد . اما به دلیل اینکه محل محاکمه و محکمه محل تشنج ، التهاب و درگیری است و زن نیز دارای احساسات و عواطف رقیق و لطیف می باشد به راحتی می توان با اندکی گریه ، قسم خوردن و یا سایر مسائل احساسات او را تحریک نمود ، لذا شارع مقدس شهادت یک زن را کافی ندانسته و برای اینکه زن دچار تحریک عواطف و در نتیجه بی راهه رفتن در امر شهادت نشود مکمل دیگری بر او از جنس خودش قرار داده است تا این خلاء جبران شود و این مسئله نقص یا کمبود ارزش برای زنان به حساب نمی آید ، همانگونه که ضعیف تر بودن جنبه احساسات و عواطف مردان نسبت به زنان نقص برای آنان شمرده نمی شود . لذا مسئله شهادت زنان و اینکه شهادت دو زن برابر شهادت یک مرد است معیار برتری زن بر مرد نیست .

فهرست مطالب
مقدمه
شهادت زن
شهادت زن در آئین دادرسی اسلام
بررسی سندی و دلالتی روایات
شهادت زنان در باب طلاق
شهادت زنان در باب حد قتل
چرا شهادت یک مرد با شهادت دو زن مساوی است ؟
تفاوت های زن و مرد در نظام تکوین
نتیجه گیری
منابع