مقاله درباره نقوش اسلیمی

این تحقیق در مورد نقوش اسلیمی می باشد و پس از بیان تاریخچه استفاده از نقوش اسلیمی ، به ویژگی های آن می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته های معماری ، طراحی ، نقشه کشی و دیگر رشته های مرتبط با آن پیشنهاد می گردد.

مقدمه
اسلیمی از لفظ اسلامی گرفته شده است این طرح از ابتکارات هنرمندان اشکانی و ساسانی است اسلیمی عبارت است از گردش ها پیچ و خم های مدور تکراری اغلب قرینه که یادآور پیچش ساقه گیاه می تواند باشد و در نقوش تزیینی ایران نقش پایه ای دارد. برای رسم اسلیمی ها هم از قوس های حلزونی استفاد می شود..

هنر ایران در قرون اولیه بعد از محو شدن شیوه های حجاری و نقاشی دوره ساسانی با ابتکاراتی در خطوط عربی آغاز می گردد. آثار و شواهد بسیار در دست است که بهترین نسخ قرآن مجید و خطوط تزئینی مختلف عربی بوسیله هنرمندان مبتکر ایرانی نوشته شده است. دلیل قاطع این است که هنرعرب قبل از تسلط اسلام بر ایران و بکار افتادن هوش و استعداد ایرانیان در راه مذهب مقدس اسلام قابل توجه نموده و آنچه آثار نفیس و پر قیمت بنام هنر عربی بدست آمده مربوط به ادواری است که ایرانیان دین مبین اسلام را پذیرفته و در این راه ذوق و قریحه ذاتی خود را با عشق و علاقه سرشار بکار برده اند.

پیدایش نقوش اسلیمی
ایرانیان بعد از ابتکار در خطوط عربی برای تزئین کتب خطی ـ خلفای اسلامی راـ به ذوق آورده و بتدریج نتیجه گرفته تا حواشی و سر لوح و آغاز و ختام کتب مقدس را بوسیله ساقه های گل و برگ با طلای ناب تزئین نمایند. در نتیجه دیری نگذشت که هنر تذهیب کاری و گردشی های اسلیمی و خطائی را ابتکار نموده و رایج و ساختند.

کلمه اسلیمی در اصل همان اسلامی است که هنرمندان ایرانی برای ترکیب بندی تذهیب اختراع نمودند و چون قبل از اسلام وجود نداشته و در دوره ای ابتکار شده که ایرانیان مسلمان شده بودند لذا نام اسلیمی به آن دادند.

بعدها ترکیب بندی اسلیمی و خطائی که از گل برگهای تزئینی و نقاشی می شد برای نقش پارچه و قالی و کاشی کاری مساجد نیز مورد استفاده قرار گرفت و تا امروز هم ادامه دارد. لازم به تذکر است که نقوش تزئینی اروپائی که در حواشی کتب خطی و همچنین تزئین بناهای تاریخی رم ـ پاریس و وین نقاشی شده به خوبی نفوذ ترکیب بندی اسلیمی و خطائی ایران را نشان می دهد.

بشر از هزاران سال پیش از چوب به واسطه شکل متناسب آن برای ایجاد سرپناه، ساخت قایق و دیگر موارد استفاده می کرده است. بررسی آثاری که از بررسی های سه هزار سال قبل از میلاد که در شوش بدست آمده، نشاندهنده این مطلب است که مردمان بومی ایران نه تنها از چوب برای کلبه سازی خود استفاده می کردند بلکه در ساخت نردبان و دیگر وسایل زندگی هم از آن بهره می بردند.

در دوران هخامنشی ها هم استفاده از چوب بسیار متداول بوده؛ به طوری که در ساخت عمارت های کاخ هخامنشی – شوش و آپادانا – از درخت های بلوط ایرانی و سدر لبنانی استفاده شده بوده است. به این ترتیب قبل از استعمال آهن در ساخت بنا، تخت جمشید بزرگ ترین سطح زیربنایی بود که از چوب در آن استفاده فراوانی شده و تمامی این آثار چوبی در اثر آتش سوزی از بین رفتند. گزنفون ضمن توصیف سلاح های نبرد کوروش از یک نیزه عالی چوبی که از چوب سنجد ساخته شده بود، یاد می نماید.

فهرست مطالب
مقدمه
پیدایش نقوش اسلیمی
نگرشی بر نگاره های تزئینی
ترکیب بندی سر اسلیمی و سربند روی بند
ساده غیرمتقارن
پیچک دار متقارن
ترکیب بندی گل ، برگ و غنچه بر روی ساقه