مقاله تعلیم و تربیت از دیدگاه ابن سینا

این تحقیق در مورد تعلیم و تربیت می باشد و  به طور کامل به بررسی دیدگاه دانشمند و فیلسوف بزرگ، ابن سینا در مورد بحث تعلیم و تربیت می پردازد.

چکیده
دو نگرش کلی در آثار مربوط به تعلیم و تربیت اسلامی بیشتر نمایان است .
نگرش فیلسوفانی که با تاثیرپذیری از فلسفه یونان مسائل عمده تعلیم و تربیت را ارائه دهند . مانند ابن سینا ، ابوعلی مسکویه ، خواجه نصیرالدین طوسی .
عالمانی که منابع معرفی خود را بیشتر از قرآن و سنت گرفته و نگرش دینی به مسائل تعلیم و تربیت دارند . مانند ابن سحنون ، قابسی ، غزالی ، ابن جماعه ، شهید ثانی.

در این جا مقاله تعلیم وتربیت از جمله اهداف تعلیم و تربیت ، مراحل تعلیم و تربیت ، شیوه تعلیم و تربیت مواد آموزشی و ویژگیهای معلم از دیدگاه فیلسوف نامداری چون ابوعلی سینا مورد بررسی قرار می گیرد.

مقدمه
از دیر باز دانشمندان مسلمان درمهمترین مسائل تعلیم و تربیت مانن د: اهداف، اصول، مبانی و روشها و دیدگاههای خود را در رساله های مستقل و یا درلابه لای آثار خود عرضه داشته ان د. در این میان دو نگرش کلی در آثار مرب وط به تعلیم و تربیت اسلامی بیشتر نمایان است : یکی نگرش فیلسوفان است که می کوشند با تاثیر پذیری از فلسفه یونان مسائل عمده تعلیم و تربیت اسلامی را از منظر فلسفی ارائه دهند.

گروه دیگر عالمانی هستند که منابع معرفتی خود را در این حوزه بیشتر ازقرآن و سنت گر فته اند و نگرشی دینی به مسائل تعلم و تربیت دارند. از گروه اول برجسته ترین نمونه ها ابن سین ا، ابوعلی مسکویه و خواجه نصیرالدین طوسی شایان ذکرند واز گروه دوم ابن سحنون، قابسی، غزالی، ابن جماعه، شهیدثانی، مثالهای قابل توجهی هستند.

ابوعلی سینا حسین بن عبدالله فیلسوف و پزشک نامدار جهان اسلام در بخارا زاده شد و پس از آموختن قرآن و ادب عربی ، مقدمات علوم را نزد برخی از معلمان زادگاه خود چون ناتلی فراگرفت. ابن سینادانش خود را در فلسفه و منطق با مطالعه فزونی بخشید و در دانش پزشکی در اندک زمانی استاد شد و پس از معالجه امیر نوح بن سامانی به شهرت رسید.

وی پس از مدتی به کارهای دیوانی روی آورد و در حدود 392 ق به دربار خوارزمشاهیان پیوست. در پی آشوب های سیاسی قصر گرگان کرد و بعد راهی ری شد. او سالها در همدان و اصفهان منصب وزارت داشت و از فراز و نشیب های این منصب پرمخاطره در امان نبود. مهمترین تالیفات او شفا و قانون بود که در این دوران به پایان رسانید .

عاقبت در اثر بیماری قولنج درسن 58 سالگی در همدان درگذشت. بهترین شرح حال ابن سینا به همت شاگرد باوفایش جوزجانی به یادگار مانده است .

امکان و ضرورت تربیت
از آنجا که ابن سینا تربیت را ایجاد عادت می داند پس تربیت امکان پذیر است و از آنجا که تربیت لازمه رسیدن به کمال است، ضروری است.

اهداف تربیت: وی اهداف تربیت را به دو دسته غایی و میانی تقسیم می کند، هدف غایی رسیدن و نزدیکی به خداوند و اهداف میانی اعتدال در سه قوه شهودی، غضبی و تدبیری است.

اصول تربیت: اصولی که ابن سینا مطرح می کند در جامعه امروزی بسیار ضروری است و عبارت اند از:

کشف استعداد و علاق متربی: لازم است مربی قبل از آموزش با طبیعت و توانایی های شاگرد آشنا شود تا میزان هوش او را دریابد و به ذوق و سلیقه او پی ببرد.
رعایت تفاوت های فردی: لازمه یادگیری مطلوب و جلوگیری از اتلاف وقت رعایت حقوق فردی است.
آموزش گروهی: ابن سینا معتقد به آموزش گروهی است. گروهی که متشکل از افراد نیک ادب و با اخلاق باشد.

لازم به ذکر است در جلد یک کتاب آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت علاوه بر سه مورد بالا وی اصول زیر را نیز مطرح می کند.

خود شناسی و تربیت نفس: آدمی بایستی قبل از تربیت دیگران به فکر اصلاح و تربیت خود باشد.
تنظیم برنامه درسی بر اساس مراحل رشد.
تشویق و تنبیه: وی تشویق و تنبیه را به عنوان ضمانت اجرای اخلاق پسندیده و ترک اعمال نادرست می داند.

از آنجا که بنده قبل از بررسی آراء ابن سینا، آراء تربیتی ماریا مونته سوری مطالعه نمودم اکنون به وجود شباهت هایی در آراء هر دو اندیشمند رسیدم که هر دو معتقد به شناسایی و کشف استعداد های متربی تنظیم برنامه درسی بر اساس مراحل رشد و رعایت تفاوت های فردی بودند.

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
امکان و ضرورت تربیت
آثار مربوط به تعلیم و تربیت
آرای ابن سینا در مسائل عمده تعلیم و تربیت
اهداف تعلیم و تربیت از نظر ابن سینا
مراحل تعلیم و تربیت از نظر ابن سینا
متون و مواد آموزشی
ویژگیهای معلم
شیوه ی تعلیم
ویژگی های یک معلم خوب در تفکر ابن سینا
تقدم تربیت بر آموزش
محتوای تعلیم و تربیت از دیدگاه ابن سینا
تقدم تربیت برآموزش
روشهای تعلیم و تربیت از دیدگاه ابن سینا
منابع