نقش فرایند های ژئومورفولوژی در منطقه ملاوی – پلدختر

طرح مساله و هدف از بررسی
برای انجام مقاله های مختلف طبیعی و انسانی باید ویژگیهای ژئومورفولوژی منطقه را کاملاً شناخت. زیرا چهره طبیعی و ظاهری یک منطقه گویای ژئومورفولوژی خاص آن منطقه می باشد.
منطقه مورد مطالعه به دلیل دارا بودن امکانات و توانهای بالقوه طبیعی، ویژگیهای اقلیمی، ژئومورفولوژیکی و هیدرولوژی متنوع همچنین چشم اندازهای جالب اکولوژیکی به عنوان یکی از مناطق مستعد کشاورزی، دامداری و نفتی از اهمیت ویژه ا ی برخوردار است. در منطقه مورد مطالعه اشکال ژئومورفولوژی مهمی دیده می شود که اثرات مختلفی بر پدیده های طبیعی و انسانی منطقه گذاشته است. زمین لغزش های اتفاق افتاده در منطقه مهمترین پدیده ژئومورفولوژی به شمار می آید که اثرات فراوانی در گذشته و حال بر منطقه داشته اند. توجه به فرآیندهای شکل زا با توجه به تغییراتی که در مقیاس زمان در چهره ناهمواریها ایجاد می نمایند؛ می تواند تصویر روشنی را از فرآیندهای دینامیک منطقه در برابر دیدگان انسان قرار دهد. زمین لغزه ها و حرکتهای توده ای بر روی دامنه ها فرمی از فرآیندهای دامنه ای و نوعی از بلایا و سوانح طبیعی می باشند که هر ساله در نقاط مختلف جهان رخ داده و خسارات جانی، مالی و زیست محیطی قابل توجهی به بار می آورند، گرچه در میان سوانح طبیعی، زمین لغزش و حرکات توده یی از نظر تلفات جانی و مالی نسبت به سوانح دیگری چون زلزله، سیلاب و … سهم و نقش کمتری دارد؛ اما در نواحی خاص و مقیاس کوچکتر وقوع زمین لغزشها و حرکات توده ای می تواند بسیار قابل توجه و مهم باشد.
گسترش بی رویه شهرنشینی و رشد روزافزون جمعیت شهری، شتابزدگی حیرت آور در مصرف منابع طبیعی مانند آبهای سطحی و زیرزمینی، خاک و مرتع مناسب به ویژه در نواحی آسیب پذیر و شکننده بخش جنوبی و شمالی آن، پدیده فرسایش و آثار سوء آن و بالاخره استفاده نامناسب از اراضی، منطقه مورد مطالعه را در خطر جدی قرار داده است. این سیر قهقرایی طبیعت عمدتاً به بهانه طرحهای عمرانی مختلف بدون نگرش منطقی و اصولی و مطالعه سیستماتیک صورت گرفته و به نظر می رسد جایگاه و تاثیر فرآیندهای ژئومورفولوژی در برنامه ریزی عمرانی مدنظر قرار نگرفته است. بنابراین استفاده کاربردی از این علم از یک سو انسان را در بهره برداری معقول تر از مواهب طبیعی راهنمایی می کند و از طرف دیگر تناسب در بهره برداری از ظرفیت های طبیعی را بهتر هدایت می نماید.
– فرضیات تحقیق
فرضیه یک تصور، گمان یا حدس آگاهانه درباره نتایج احتمالی تحقیق است. فرضیه یک راه حل فرضی است، یا یک نظریه ای که باید ثابت شود و جواب معقول برای مساله تحقیق ارایه نماید. بدیهی است، که شروع کار بر روی پژوهش حاضر تنها با در اختیار داشتن تعدادی فرضیه امکان پذیر است. با توجه به وسعت منطقه مورد مطالعه و نیز تنوع پدیده ها، زمینه های متعددی برای بررسی و تحقیق در زمینه های ژئومورفولوژی وجود دارد که از آن میان در رابطه با موضوع مورد تحقیق، فرضیه های زیر مطرح و مورد توجه و تاکید است:
– بهره برداریهای بی رویه در منطقه بدون توجه به ساختار ژئومورفولوژی، آثار زیانباری بر منابع طبیعی وارد نموده است.
– شناخت فرآیندهای غالب در منطقه علل آسیب پذیری را در نقاط حساس و شکننده مشخص می سازد.
– شناسایی ویژگیهای ژئومورفولوژی و هیدرولوژی منطقه اجرای طرحهای عمرانی را با موفقیت همراه می سازد.
– پیشینه تحقیق
منطقه مورد مطالعه، منطقه ای کوهستانی می باشد که به دلایل مختلف از جمله محرومیت منطقه، نبود متخصصان در رشته های مختلف، مشکلات ناشی از جنگ، عدم بودجه کافی مطالعات و پژوهش و مشکلات دسترسی به تمام نقاط آن برای پژوهشگران، تحقیق مناسبی صورت نگرفته و هیچ مطالعه ای به طور مستقیم در مورد ژئومورفولوژی، فرسایش و هیدرولوژی آن در منطقه مورد مطالعه صورت نگرفته است. اما مطالعاتی کوتاه در مورد زمین لغزه سیمره که بخش کوچکی از منطقه مورد مطالعه اینجانب می باشد، توسط پژوهشگران ایرانی و خارجی صورت گرفته است.
پژوهش حاضر در نظر دارد ویژگیهای مورفولوژیکی متنوع این منطقه را که هریک به نحوی با مسایل اقتصادی و بهره برداری از محیط طبیعی تاثیر بارزی دارند، مشخص نماید و در رفع برخی تنگناها و مشکلات زیست محیطی و بهره برداری بهینه از زمین و مدیریت محیط مورد مطالعه استفاده مسئولین اجرایی، برنامه ریزان و پژوهشگران قرار گیرد و اقدامات مناسب و اصولی جهت کنترل فرسایش و جلوگیری از تخریب و فرسایش خاک به منظور بالا بردن توان کشاورزی و اقتصادی منطقه عملی گردد و پتانسیل های طبیعی منطقه و منابع طبیعی سودآور جهت برنامه ریزی از جنبه های مختلف اقتصادی و عمرانی شناخته شود.
– روش تحقیق
پژوهش مورد نظر شامل مطالعات کتابخانه ای و بررسی پژوهشهایی است که تاکنون در منطقه صورت گرفته است. در این مرحله از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، هیدرولوژی و عکسهای هوایی استفاده خواهد شد و از تلفیق آنها نقشه مقدماتی ژئومورفولوژی تهیه می شود. همچنین مرحله مطالعه با استفاده از کتب، مقالات، رساله ها، گزارش های سازمان ها و موسسات دولتی و خصوصی و منابع لاتین و تطبیق و مقایسه آنها صورت گرفته است.