مقاله بررسی بوم شناختی تالاب های ایران

این تحقیق در مورد تالاب های ایران می باشد و به طور کامل به بررسی این تالاب ها از لحاظ بوم شناختی می پردازد. این تحقیق به دانشجویان رشته های محیط زیست، جغرافیا و دیگر رشته های مرتبط پیشنهاد می گردد.

مقدمه
حیات، سلامت، و بهزیستی انسان ها به وجود آب پاک و شیرین وابسته است. با آگاهی از این واقعیت، سوال این است که چرا تا این حد به منابع آب شیرین که برای بقا به آنها وابسته هستیم آسیب رسانده ایم؟ ما از رودها و نهرهایی که آب شیرین ما را تامین می کنند برای تخلیه زباله استفاده کرده ایم، مسیرهای طبیعی آنها را منحرف ساخته ایم، و آنها را برای استفاده انحصاری تعداد کمی خشک کرده ایم. چند دهه اخیر موجب ظهور سطح جدیدی از درک در خصوص تاثیرات مضر این اقدامات و عزم قدرتمندتری برای استفاده از منابع آب به شکلی که هم نیازهای تمامی مصرف کننده ها را برآورده سازد، و هم از محیط زیست اطراف آنها حفاظت کند گشته است.

تالاب ها محیط هایی هستند که مشخصاتشان چیزی میان خشکی و آب است. تالاب ها ممکن است همواره دارای آب باشند یا اینکه گاه خشک و گاه آب دار باشند. برخی تالاب های نزدیک دریا با جزر و مد تغییر وضعیت می دهند.

مشخصه اصلی تالاب ها ماندگاری نسبی آب در آنها است. آب تالاب ها ممکن است شور باشد یا شیرین.

تالاب ها، محیط هایی هستند که مشخصاتشان چیزی میان خشکی و دریا است، اما اولین تعریف علمی تالاب را معاهده بین المللی موسوم به کنوانسیون بین المللی رامسر ارائه کرده است: ‘تالاب به مناطق مردابی، آب مانند؛ نمزارهای سیاه و باتلاقی، برکه های مصنوعی و یا طبیعی که به طور دایم و یا موقت دارای آب ساکن یا روان، شیرین، شور و یا نیمه شور هستند و یا به مناطقی از سواحل دریا گفته می شود که در هنگام جذر، ارتفاع آب در آنها بیش از 6 متر نباشد.’

وضعیت تالاب های ایران
تالاب ها حوضه های ارزشمندی هستند که معیشت بیش از یک میلیارد نفر در دنیا به آنها وابسته است و مقصد گردشگری بیش از نیمی از توریست های دنیا را تشکیل می دهند. این در حالی است که از سال 1900 میلادی به این سو، نزدیک به 60 درصد از تالاب های جهان از دست رفته است و سالانه نزدیک به یک درصد از تالاب ها به واسطه هجوم پروژه های توسعه ای نابود می شوند که آمار بسیار تکان دهنده ای است.

به گفته کارشناسان، در ایران تالاب ها در دوره ای قربانی توسعه ناپایدار شدند، برای چند دهه در کشور پارادیمی وجود داشت، به این معنا که به جای توجه به توسعه پایدار، نگاه ها صرفا به موضوع توسعه منتهی می شد، یعنی در بیشتر الگوهای توسعه ای شکل گرفته در کشور به حقوق پایین دست توجه جدی نمی شد و حقابه اکوسیستم های پایین دست مانند تالاب ها جدی گرفته نشد.

همچنین جوامع انسانی به شکل جدی در الگوهای توسعه ای حوضه آبریز تالاب ها به رسمیت شناخته نشدند که ادامه این روند در طول چند دهه گذشته موجب شد وضعیت کنونی تالاب های کشور به یکی از موضوعات با اولویت زیست محیطی تبدیل شود.

ادامه روند یاد شده که سیکل معیوب توسعه برای زندگی بهتر بود، موجب از بین رفتن تالاب ها، نابودی شغل و مهاجرت حاشیه نشینان این حوضه آبی شد.

ایران با دارا بودن اقلیم متنوع، تالاب های زیادی را در خود جای داده است، با توجه به تعاریفی که در کنوانسیون رامسر (کنوانسیون حفاظت از تالاب ها) مطرح است، بیش از هزار تالاب در ایران وجود دارد که از جمله آنها می توان به دریاچه پشت سدها، رودخانه ها و سواحل تالابی اشاره کرد. از بین آنها 84 تالاب جزو تالاب های با اهمیت بین المللی به حساب می آیند که از این تعداد، 35 تالاب تحت 24 عنوان در کنوانسیون رامسر ثبت است و از میان آنها، 6 تالاب در فهرست مونترو قرار دارند. تالاب های در خطر نابودی در فهرست مونترو قرار می گیرند.

فهرست مطالب
مقدمه
وضعیت تالاب های ایران
ویژگی های تالاب های ایران
تنوع
اهمیت اقتصادی
گستردگی طیف محیط های آبی
مسایل تالاب های کشور
گستردگی دامنه آسیب ها
مساله دریاچه ارومیه
نگاه صفر و یک
خشکی تالاب ها، مساله ای فراملی
کاهش منابع آب
افزایش مصرف آب
نگاه غیرواقعی به مسایل تالاب ها
ورود کشور به بحران آب
ضعف در مدیریت منابع اب
پیچیدگی مساله تالاب ها
تغییر نوع کشت
بی توجهی به اکوسیستم تالاب ها
افزایش ماهیان مهاجم
وجود 360 سد کوچک و بزرگ در کشور
اجرای آمایش سرزمینی
متولی برای تالاب ها
اصلاح الگوی مصرف آب
اجرای سازوکارهای انگیزشی
شناسایی و پذیرش خطاها
پیروی کامل از برنامه ها
مدیریت منابع آب
عوامل ناپایداری تالابها در ایران
عوامل اقتصادی و تغییرات کاربری اراضی در محیط های تالابی و حریم انها
طرح های توسعه
پروژه های سد سازی
طرح های انتقال آب بین حوزه ای
عوامل مدیریتی تالابها
مزیت های نسبی کشور برای ایجاد پایداری در تالابها
اهمیت تعیین حریم تالابها
موانع تعیین حریم تالابها
انواع حریم تالاب
1- مرز تالاب
2- حریم اکولوژیکی تالاب
3- حریم هیدرولوژیکی تالاب
4- حریم اقتصادی اجتماعی فرهنگی مستقیم
5- حریم قانونی تالاب
فرهنگ و تالاب
نتیجه گیری
منابع