مقاله تاثیر حافظ بر ادبیات ایران و جهان

تاثیر حافظ بر ادبیات ایران و جهان
تاثیر حافظ در جهان ادب و دنیای تفکر و احساس و ظرافت از زمان زندگیِ شخصِ او شروع شده است و تا این زمان، ادامه داشته و به نظر می رسد که تا ابد ادامه دارد و علاوه بر زمان حیطه مکانی این تاثیر هم بسیار وسیع است.

(درتاریخ حبیب السّیر، چاپ خیام، جلد سوم صفحه ۳۱۵) آمده: «روزی شاه شجاع به زبان اعتراض خواجه حافظ را مخاطب ساخته، گفت: هیچ یک از غزلیّات شما از مطلع تا مقطع بر یک منوال واقع نشده، بلکه از هر غزلی سه چهار بیت در تعریف شراب است و دو سه بیت در تصوف و یک دو بیت در صفت محبوب، و تلوّن در یک غزل خلاف طریقت بلغاست. خواجه فرمود: آن چه به زبان مبارکِ شاه می گذرد عین صدق و محض صواب است؛ اما مع ذلک شعر حافظ در آفاق اشتهار تمام یافته و نظم دیگر حریفان پای از دروازه شیراز بیرون نمی نهد.» و مقصود حافظ یکی از دیگر حریفان خود شاه شجاع است که گویا خود را شاعر می پنداشته و آثار شعری او هم در دست است.

از این جا معلوم می شود که شعر حافظ در زمان خود او در آفاق اشتهارد داشته و از قرائن دیگر نیز این مطلب تایید می شود، مثلاً محمد گلندام در مقدمه ای که بر دیوان او نوشته است چنین اظهار نظر کرده است که «غزل های جهانگیرش به ادنی مدتی به حدود اقالیم خراسان و ترکستان و هندوستان رسیده، و قوافل سخن های دلپذیرش در اقلّ زمان به اطراف و اکناف عراقین و آذربایجان سرکشیده، سماع صوفیان بی غزلی شورانگیز از او گرم نشدی و بزم پادشاهان بی نقل سخنان ذوق آمیزش زیب و زینت نیافتی، بلکه های و هوی مشتاقان بی وسوسه ی شوق او نبودی و سرودِ رودِ می پرستان بی غلفله ذوق او رونق نگرفتی.»